Σε συνέχεια των προτάσεών μας, τις οποίες καταθέσαμε και αναπτύξαμε κατά τη δημόσια συνεδρίαση της ΠΕΔ Κρήτης, στις 08/05/2018...
Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η
Σε συνέχεια των προτάσεών μας, τις οποίες καταθέσαμε και αναπτύξαμε κατά τη δημόσια συνεδρίαση της ΠΕΔ Κρήτης, στις 08/05/2018, στο Ηράκλειο και πριν επιχειρήσουμε μια κριτική και αναλυτική αξιολόγηση, κατ´άρθρο, του Σχεδίου ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι, θεωρούμε χρήσιμο να παραθέσουμε βασικά σημεία της ομιλίας του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥ. ΡΙΖ.Α.,στις 19/05/2018, στην Αθήνα, με θέμα συζήτησης την πρόταση του ΥΠΕΣ για τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ο κ. Πρωθυπουργός ανέφερε:
• Αναμετριόμαστε με την καθημερινότητα.
• Είμαστε στην αρχή μια μεγάλης προσπάθειας.
• Η Τοπική Αυτοδιοίκηση( ΤΑ) εδώ και δύο δεκαετίες έπεσε θύμα των κεντρικών Κυβερνήσεων.
• Η ΤΑ έγινε μνημείο της εξουσίας του ενός ( εννοεί δημάρχου και περιφερειάρχη).
• Η θέσπιση της απλής αναλογικής στην ΤΑ είναι όρος για την ύπαρξη αναγκαίων συνεργασιών και προγραμματικών συγκλίσεων. Είναι όρος δημοκρατικού ελέγχου.
• Επιδιώκουμε τη δημοκρατική αναβάθμιση της ΤΑ .
• Καλούμαστε, σήμερα, στην κεντρική επιτροπή( ΚΕ) να βάλουμε το πλαίσιο για να μπορούμε στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές να διαμορφώσουμε ένα ρεύμα προοδευτικής αλλαγής. Το ορθό πολιτικό πλαίσιο θα οδηγήσει σε ορθές πολιτικές επιλογές προσώπων και συνεργασιών.
Δεν πέρασε ούτε εβδομάδα και η Κυβέρνηση στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής, Φώφης Γεννηματά, να προκαλέσει προ ημερησίας συζήτηση στη Βουλή , στις 22/05/2018, έδωσε στη δημοσιότητα το κείμενο της « Ολιστικής Στρατηγικής Ανάπτυξης για το Μέλλον». Στο κείμενο αυτό υπάρχουν αρκετά σημεία που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τους ΟΤΑ , τα οποία αν και σήμερα δεν έχουν καμία θεσμική ισχύ, μπορούν στο μέλλον να επιφέρουν αναστάτωση στην ΤΑ.
Στο σχέδιο Στρατηγικής Ανάπτυξης υπάρχουν προβλέψεις και ρυθμίσεις που αναφέρονται στις δημόσιες συμβάσεις, στα ταμειακά διαθέσιμα των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, στη χρηματοδότηση της ΤΑ, τα προνοιακά, τη δημόσια διοίκηση- ανθρώπινο δυναμικό, την απλούστευση αδειοδοτήσεων από Δήμους, το χωροταξικό, τη διαχείριση αποβλήτων, τα ύδατα και την ενέργεια.
Είναι εμφανές από το κείμενο της απόφασης της ΚΕ της 19/05/2018 ότι η Κυβέρνηση με το ΣΧΕΔΙΟ ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι, επιδιώκει τον έλεγχο και την ποδηγέτηση της ΤΑ και στοχεύει στην εδραίωση της ενισχυμένης παρουσίας του ΣΥΡΙΖΑ στην Αυτοδιοίκηση, στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Λυδία λίθος αυτής της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ είναι η κατάθεση και ψήφιση ενός « ιδιότυπου» συστήματος απλής αναλογικής. Με το προτεινόμενο εκλογικό σύστημα διακηρύττουν πως επιδιώκουν την ενδυνάμωση της κουλτούρας των συνεργασιών, την προώθηση των δημοκρατικών, προοδευτικών και προγραμματικών συγκλίσεων, την ανάληψη νέων ρόλων στο πλαίσιο μιας συλλογικής ευθύνης. Είναι, όμως, πασιφανές ότι η επιχειρούμενη μεταρρύθμιση , η οποία είναι ημιτελής και καθόλου συστηματική και ολοκληρωμένη, θα οδηγήσει στην απορρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στην αδυναμία λήψης αποφάσεων για τη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων.
Πριν προχωρήσουμε στο σχολιασμό και την ανάλυση, κατ´άρθρο, του προγράμματος ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι, το οποίο περιέχει ρυθμίσεις για τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καταθέτουμε βασικές αρχές και θέσεις που πρέπει να εμπεριέχει ένα τέτοιο μεταρρυθμιστικό σχέδιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το οποίο θα κατοχυρώνει και θα εγγυάται την Πολυεπίπεδη Δημοκρατική Διακυβέρνηση. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί έκφραση της τοπικής αυτονομίας.
Βασικά στοιχεία του Μεταρρυθμιστικού Σχεδίου
1. Σαφής προσδιορισμός και οριοθέτηση επιπέδων Διακυβέρνησης.
2. Μεταφορά και κοστολόγηση αρμοδιοτήτων στην ΤΑ.
3. Θεσμοθέτηση της φορολογικής αποκέντρωσης.
4. Θέσπιση Ίδιων Πόρων( μέσων) των ΟΤΑ.
5. Αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Δήμων.
6. Κατοχύρωση των αρχών της διαφάνειας, διαβούλευσης και λογοδοσίας.
7. Ανάδειξη του Δημοτικού Συμβουλίου , ως οργάνου προγραμματικού και βουλευόμενου και οργάνου πολιτικού ελέγχου.
8. Λειτουργία Διοικητικών Επιτροπών( Οικονομικής, Τεχνικών Θεμάτων και Ανάπτυξης) στους Δήμους.
9. Ανάληψη των τομέων άσκησης δημοτικής πολιτικής από την Εκτελεστική Επιτροπή( Δήμαρχος, Αντιδήμαρχοι, Εντεταλμένοι Σύμβουλοι κ.α.).
10.Το εκλογικό σύστημα για τη διαςφάλιςη της σταθερότητας και της κυβερνηςιμότητας των τοπικών διοικήςεων οφείλει να εξασφαλίζει στον εκλεγέντα δήμαρχο το 50% των εδρών +1(ή +2). Αν ο δήμαρχος εκλεγεί από τον πρώτο γύρο γίνεται απολύτως αναλογικό το εκλογικό σύστημα.
11.Καθιέρωση και ενδυνάμωση της Ενδοδημοτικής Αποκέντρωσης.
12. Διασφάλιση της νομικο- πολιτικής κατάστασης των αιρετών( εκλογίκευση κωλυμάτων, κατάργηση της παύσης αιρετών κλπ).
13. Άσκηση του ελέγχου νομιμότητας και εποπτείας των ΟΤΑ και των οργάνων τους από Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, η οποία θα έχει αποκεντρωμένη διάρθρωση.
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤ´ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ « ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»
Άρθρο 1
Η προτεινόμενη κατηγοριοποίηση των Δήμων και ο συσχετισμός της, ιδίως, για τον καθορισμό των αρμοδιοτήτων των δήμων, την κατάρτιση των ΟΕΥ, την κατανομή των ΚΑΠ και αξιοποίηση πάσης φύςεως προγραμμάτων χρηματοδότησης των δήμων από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους, μπορεί να διαμορφώσει δυσμενή για την Αυτοδιοίκηση αποτελέσματα και ενδοαυτοδιοικητικούς ανταγωνισμούς. Το άρθρο χρήζει επαναδιατύπωσης.
Άρθρο 2
Θεωρείται ανεπιτυχής και στενή η προσέγγιση της έννοιας ορεινοί- μειονεκτικοί δήμοι. Το αριθμητικό( ποσοτικό) κριτήριο που υιοθετείται για τον χαρακτηρισμό ως ορεινών κοινοτήτων, αυτών των κοινοτήτων και οικισμών που χαρακτηρίζονται ως ορεινές στο Μητρώο Δήμων, Κοινοτήτων και οικισμών της ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι αλυσιτελές και αντικειμενικό.
Άρθρο 3
Η μετονομασία των τοπικών και δημοτικών κοινοτήτων σε κοινότητες, πέραν της υπογράμμισης της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης και της συνειρμικής διασύνδεσης τους με την προ Καποδίστρια εποχή, δεν εξυπηρετεί καμία άλλη σκοπιμότητα.Εξ άλλου η έννοια , η αποστολή και λειτουργία των δημοτικών διαμερισμάτων σε δήμους με πληθυσμό μεγαλύτερο των 100.000 κατοίκων, όπως σήμερα ορίζεται, είναι εντελώς διαφορετική με αυτή των μικρών οικισμών για να εισάγεται η ενιαία αντιμετώπισή τους.
Άρθρο 5
Για την παράταση της τρέχουσας δημοτικής περιόδου μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2019 , ως και της θητείας των δημοτικών αρχών εγείρονται ενστάσεις . Υποστηρίζεται ότι ελέγχεται η συγκεκριμένη διάταξη συνταγματικά. Συγκεκριμένα διατυπώνεται η άποψη ότι η διάταξη αυτή προσκρούει στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, στη δημοκρατική αρχή , στην αρχή της πλειοψηφίας, της ίσης μεταχείρισης και ισότητας της ψήφου. Ενδεικτικά αντιπαραβάλλεται η διάταξη του Ν 3852/2010( Πρόγραμμα «Καλλικράτης») η οποία προσδιόρισε τη διάρκεια της δημοτικής περιόδου, που ακολούθησε την ψήφιση του παραπάνω νόμου σε 3,5 χρόνια και μάλιστα η νομοθετική ρύθμιςη αυτή έγινε πριν την εκλογή των δημοτικών αρχών.
Η ατεκμηρίωτη παράταση της τρέχουσας δημοτικής περιόδου θεωρείται αυθαίρετη γιατί δεν υπηρετεί καμία αρχή και δεν ικανοποιεί κανένα σκοπό. Εξ άλλου ο μύθος της μη σύμπτωσης των δημοτικών εκλογών με της Ευρωεκλογές κατέπεσε , μετά την ωμή , πλέον , πρόθεση της Κυβέρνησης και την ομολογία του ΥΠΕΣ να διεξαχθούν ταυτόχρονα εθνικές και τοπικές εκλογές.
Άρθρο 10
Δεν πραγματώνεται ο εκσυγχρονισμός του συστήματος κωλυμάτων και ασυμβιβάστων. Δεν είναι ενιαία η θεσμοθέτηση τους και για τους δύο βαθμούς Αυτοδιοίκησης( Δήμους και Περιφέρειες). Τα μέλη των Ανεξάρτητων Αρχών έχουν κώλυμα στο να εκλεγούν ή να είναι δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι ή πρόεδροι Κοινότητας, ενώ δεν έχουν κώλυμα ή ασυμβίβαστο για την εκλογή τους ως Περιφερειάρχες και Περιφερειακοί Σύμβουλοι( άρθρο 49).
Άρθρο 11
Ο προσδιορισμός ορίου συνολικής οφειλής στο δήμο , από οποιαδήποτε αιτία,(πλέον των πεντακοσίων ευρώ) , πέραν της οποίας θεσπίζεται ασυμβίβαστο για τους αιρετούς , ίσως, κλονίσει το βαθμό νομιμοποίησης τους στο εκλογικό σώμα. Θεωρείται επιτυχέστερη η ισχύουσα πρόβλεψη του Ν 3852/2010, η οποία δεν επιτρέπει καμία οφειλή προς το δήμο.
Άρθρο 17
Ατυχής η πρόβλεψη κατάργησης κοινότητας κατά την ΠΑΡ. 2 και η ένωσή της με όμορη κοινότητα του ίδιου δήμου.
Άρθρο 27
Η άποψη μας για το εκλογικό σύστημα έχει διατυπωθεί αναλυτικά στο υπόμνημά μας γενικών παρατηρήσεων για το πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι , που καταθέσαμε, ήδη, στην ΠΕΔ Κρήτης και θίγεται ακροθιγώς στην εισαγωγή του παρόντος σημειώματος.
Άρθρο 51
Η κατάργηση του άρθρου 121 του Ν 3852/2010 και συγκεκριμένα η ΠΑΡ. 4 αυτού , μπορεί να προκαλέσει ακραίες καταστάσεις στην εκλογή των οργάνων της Περιφέρειας ( κατ´αναλογία το ίδιο ισχύει και για τους δήμους).
Δηλαδή , πλέον, είναι επιτρεπτή η κατάρτιση συνδυασμού με υποψήφιους ΜΟΝΟ σε μία ΔΗΜΟΤΙΚΗ Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ; Η διάταξη πρέπει να γίνει σαφής για την αποφυγή τυχόν παρερμηνειών που θα προκύψουν κατά την εφαρμογή της.
Άρθρο 68
Ο αριθμός των οριζόμενων Αντιδημάρχων από τον Δήμαρχο παραμένει ο ίδιος.
Αντιδήμαρχοι μπορούν να οριστούν δημοτικοί σύμβουλοι όλων των δημοτικών παρατάξεων.
Δεν ορίζεται, πλέον, ελάχιστη διάρκεια της θητείας των Αντιδημάρχων.
Άρθρο 69
Η πρόβλεψη για την εκλογή νέου δημάρχου, μετά από πρόσκληση του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου και η δυνατότητα εκλογής του από το σύνολο των δημοτικών συμβούλων παραβιάζει τη λαϊκή κυριαρχία, την αρχή της πλειοψηφίας και την αυτοτέλεια και κατοχύρωση των δημοτικών παρατάξεων.
Άρθρο 71
Δεν υπάρχει πρόβλεψη εκπροσώπησης των παρατάξεων της ελάσσονας μειοψηφίας στο προεδρείο του δημοτικού συμβουλίου. Καταργείται η διάταξη, ότι τα μέλη του προεδρείου παραιτούμενα από τη θέση τους , δεν μπορούν να επανεκλεγούν στο ίδιο αξίωμα μέσα στην ίδια διετία.
Άρθρο 73
Παραβιάζεται η αυτοτέλεια των δημοτικών παρατάξεων και ακυρώνεται η βούληση των πολιτών, που εκφράζεται με την αρχή τη πλειοψηφίας.Τορπιλίζεται η λειτουργία των δήμων και εμποδίζονται τα όργανα της διοίκησης των δήμων, που έχουν εκλεγεί από τους δημότες, με ισχυρή νομιμοποίηση, να εφαρμόσουν το πρόγραμμα τους που έχει προηγουμένως επικυρωθεί από την εκλογική διαδικασία.
Η ευκολία διάλυσης, συνένωσης και ίδρυσης δημοτικών παρατάξεων θα οδηγήσει σε συναλλαγές και εκμαυλισμό, αλλά, ακόμη, θα επιτρέψει και σε διάφορα εξωθεσμικά κέντρα διαπλοκής , να ανεβοκατεβάζουν δημάρχους και δημοτικές αρχές. Η θωράκιση των δημοτικών παρατάξεων είναι επιβεβλημένη. Με εξουσιοδοτική διάταξη του παρόντος νομοσχεδίου θα μπορούσε να προβλεφθεί η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος ή Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τη ρύθμιση της οργάνωσης και λειτουργίας των δημοτικών παρατάξεων.
Άρθρο 74
Καταργείται η δυνατότητα που έχουν , σήμερα,το σύνολο των παρατάξεων της μειοψηφίας να ζητήσουν τη σύγκληση του δημοτικού συμβουλίου.
Με απόφαση του ΔΣ (απλή πλειοψηφία) μπορεί να δοθεί ο λόγος σε εκπροσώπους φορέων ή πολίτες.
Η άρνηση ψήφου ή η λευκή ψήφος λογίζεται μόνον για την απαρτία και δεν καταμετρώνται στις θετικές ή αρνητικές ψήφους.
Συνεδρίαση του ΔΣ εκτός της έδρας του γίνεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του οργάνου και με απλή πλειοψηφία , αντί των 3/5 που ορίζονται σήμερον.
Άρθρο 75
Ο ορισμός των επιτροπών για την επεξεργασία και εισήγηση στο δημοτικό συμβούλιο θεμάτων της αρμοδιότητάς του , γίνεται από τον πρόεδρο και όχι από το ΔΣ. Καταργείται η συγκρότηση για τους τουριστικούς δήμους, υποχρεωτικά, της Επιτροπής Τουρισμού. Στην ΠΑΡ.4 το αναφερόμενο ένα πέμπτο(1/5) των μελών του ΔΣ είναι λάθος και το ορθό είναι το ένα τρίτο(1/3) των μελών του ΔΣ.
Άρθρο 76
Τα μέλη των Διοικητικών Επιτροπών Οικονομικής και Ποιότητας Ζωής , σήμερα ορίζονται σε 5,7,9 , ανάλογα με τον πληθυσμό του δήμου. Η νέα διάταξη ορίζει τα μέλη των επιτροπών αυτών σε 6,8,10 μέλη , επειδή προστίθεται στη σύνθεσή τους ένας επιπλέον αντιδήμαρχος, ως μέλος. Επίσης κάθε δημοτικός σύμβουλος ψηφίζει υποψήφιους σε αριθμό ίσο με το 50% των μελών τους και όχι ισάριθμους με τα μέλη τους. Δεν υπάρχει διασφάλιση συμμετοχής της μειοψηφίας, υποχρεωτικά, στη σύνθεση της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής
Άρθρο 80
Ο πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας εκλέγεται έμμεσα από τα μέλη του. Δεν προβλέπεται στη διάταξη ποιος εκλέγεται πρόεδρος , αν και μετά τη δεύτερη ψηφοφορία κανείς δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία των ψηφισάντων(πχ ο πρώτος σεψήφους ή κάτι άλλο).Στην πράξη θα υπάρξουν στρεβλώσεις της λαϊκής ετυμηγορίας και ανήθικες και ανίερες συμπράξεις( πχ σε τριμελή συμβούλια κοινοτήτων με τη σύμπραξη των δύο μειοψηφισάντων μελών θα εμποδίζεται η εκλογή του πλειοψηφίσαντος συμβούλου).Η πρόταση( πρόβλεψη) για την υποβολή πρότασης μομφής εις βάρος του προέδρου του συμβουλίου της κοινότητας θα υποδαυλίσει τοπικές αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις και θα διαιρέσει τις τοπικές κοινωνίες.
Άρθρο88
Το συμβούλιο της κοινότητας συγκαλείται από τον πρόεδρο και στις περιπτώσεις που το ζητήσει, με γραπτή αίτησή , το 1/3 τουλάχιστον των μελών του( σήμερα ισχύει το 1/3 των κατοίκων της τοπικής κοινότητας) και τουλάχιστον εκατό (100) κάτοικοι της κοινότητας.
Άρθρο 106
Συστήνονται επτά(7) Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας ΟΤΑ ,οι οποίες αποτελούν αποκεντρωμένες υπηρεσίες του ΥΠΕΣκαι όχι δομή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης , κατά την πρόβλεψη του Ν 3852/2010 για τον Ελεγκτή Νομιμότητας.
Άρθρο 107
Σε κάθε Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ συστήνεται θέση προϊσταμένου αυτής, της κατηγορίας ειδικών θέσεων πρώτου βαθμού, που φέρει τον τίτλο « Επόπτης ΟΤΑ». Ο Επόπτης διορίζεται με τετραετή θητεία( για τον Ελεγκτή Νομιμότητας η θητεία ήταν πενταετής) και η επιλογή του γίνεται από το Ειδικό Συμβούλιο Διοικήσεων του Ν 4369/2016 από το Μητρώο Επιτελικών Στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης. Επομένως ο Επόπτης εξαρτάται στενά από τον Υπουργό Εσωτετικών.
Άρθρο 112
Συστήνεται, με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Επιτροπή Συντονισμού και Ελέγχου Εποπτείας ΟΤΑ.Θεωρώ αμφίβολη την αποτελεσματική λειτουργία της πολυπληθούς αυτής επιτροπής και αβέβαιη την επίτευξη του σκοπού της. Μόνο η θεσμοθέτηση Ανεξάρτητης Διοικητικής Αρχής για την άσκηση της εποπτείας των ΟΤΑ , κατά την πρόνοια του Συντάγματος , θα ικανοποιήσει απρόσκοπτα την απαίτηση αυτή.
Άρθρο 113
Εκτός των αποφάσεων των συλλογικών οργάνων των δήμων και των περιφερειών , καθώς και των ΝΠΔΔ αυτών που αποστέλλονται σήμερα στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση για έλεγχο νομιμότητας( άρθρο 225 Ν 3852/2010), επιπρόσθετα αποστέλλονται υποχρεωτικά με το παρόν άρθρο στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ για έλεγχο νομιμότητας οι αποφάσεις των συλλογικών οργάνων των δήμων και των ΝΠΔΔ αυτών που αφορούν τη μίσθωση ακινήτων από τρίτους και την ίδρυση πάσης φύσεως νομικών προσώπων. Οι αποφάσεις για την ανάθεση έργων, υπηρεσιών, μελετών και προμηθειών αποστέλλονται πλέον ,εάν το τίμημα υπερβαίνει το ποσό των εκατόν είκοσι χιλιάδων(120.000) ευρώ μη συμπεριλαμβανομένου τουΦ.Π.Α.
Άρθρο 114
Η προθεσμία άσκησης αυτεπάγγελτου ελέγχου νομιμότητας επί των πράξεων των ΟΤΑ, γίνεται τρεις(3) μήνες, αντί δύο(2) μήνες που ισχύει σήμερα. Με απόφαση του Υπουργού των Εσωτερικών προβλέπεται η διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου ανά κατηγορία πράξης ή ΟΤΑ.
Άρθρο 115
Η προσφυγή κατά παράλειψης οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας των οργάνων, συλλογικών ή μονομελών των δήμων, των περιφερειών , των νομικών προσώπων αυτών , καθώς και των συνδέσμων τους, ασκείται εντός δεκαπέντε(15) ημερών, αντί των δέκα(10) ημερών.Η υποβολή αίτησης θεραπείας κατά των αποφάσεων των οργάνων του προηγούμενου εδαφίου αναστέλλει την προθεσμία υποβολής της ειδικής διοικητικής προσφυγής.Ορίζεται ρητά, με σαφήνεια και αναλυτικά ποίος έχει έννομο συμφέρον για την άσκηση της ειδικής διοικητικής προσφυγής.Έννομο συμφέρον τεκμαίρεται ότι έχουν όλοι οι αιρετοί του οικείου δήμου ή περιφέρειας, ανεξάρτητα από το αν έλαβαν μέρος στη συνεδρίαση κατά την οποία ελήφθη η προσβαλλόμενη απόφαση. Έννομο συμφέρον τεκμαίρεται ότι έχουν ομοίως οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου ή δεύτερου βαθμού, καθώς και νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα , που επιδιώκουν περιβαλλοντικούς, πολιτιστικούς και εν γένει κοινωνικούς σκοπούς.
Άρθρο 123
Αλλάζει η σύνθεση του Πειθαρχικού Συμβουλίου των αιρετών και διευρύνεται η συμμετοχή των ΠΕΔ με τρία (3) μέλη , αντί ενός(1).
Άρθρο 124
Ιδιάζουσα δωσιδικία
Μόνο οι δήμαρχοι, οι περιφερειάρχες, καθώς και οι πρόεδροι των συνδέσμων υπάγονται στην ιδιάζουσα δωσιδικία της ΠΑΡ. 6 του άρθρου 111 και της ΠΑΡ. 2 του άρθρου 112 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Για τα κακουργήματα ή τα πλημμελήματα που διαπράττουν οι αιρετοί του προηγουμένου εδαφίου, αρμόδιο δικαστήριο να δικάσει , σε πρώτο βαθμό, ορίζεται το Τριμελές Εφετείο, ενώ για τα πταίσματα είναι το Τριμελές Πλημμελειοδικείο.
Για πταίσματα ή πλημμελήματα των αιρετών , που διαπράττονται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και εξ αιτίας αυτών, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 409-413 και 417-427.Συγκεκριμένα για τα πλημμελήματα και τα πταίσματα που καταλαμβάνονται επ´αυτοφώρω δεν γίνεται σύλληψη.
Οι επανεφερόμενες ρυθμίσεις για την ιδιάζουσα δωσιδικία, με το παρόν άρθρο, είχαν θεσπισθεί με το άρθρο 235 του Ν 3852/2010, αλλά αργότερα καταργήθηκαν με το άρθρο 21 του Ν 4257/2014( ΦΕΚ 93/ΤΑ/ 14-4-2014).
Άρθρο 126
Ο Επόπτης ΟΤΑ οφείλει να θέσει σε κατάσταση αργίας τους αιρετούς , εκτός των άλλων οριζομένων περιπτώσεων και σε περίπτωση αμετάκλητης παραπομπής τους για κακούργημα ,ακόμη και στην περίπτωση που δεν έχουν επιβληθεί περιοριστικοί όροι ή προσωρινή κράτηση, όπως προϋποθέτει η μέχρι και σήμερα ισχύουσα διάταξη.
Άποψη μας είναι , ότι πρέπει να τεθεί τριετής προθεςμία παραγραφής για τα πειθαρχικά αδικήματα των αιρετών.
Άρθρο 127
Θεωρούμε απαράδεκτο , ενώ κατοχυρώνεται συνταγματικά η αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκηςης, να συνεχίζει να ισχύει ο θεςμός της παύςης των αιρετών και μάλιςτα με απόφαςη του Υπουργού Εςωτερικών.Το διοικητικό μέτρο της παύςης στην ουςία εξομοιούται με το διοικητικό μέτρο της αργίας.
Τέλος τονίζουμε πως, αν κριθεί σκόπιμη η διατήρηςη του διοικητικού μέτρου της παύσης, τουλάχιστον αρμόδιο όργανο επιβολής της παύσης να ορισθεί το δημοτικό συμβούλιο.
Άρθρα 130-148
Ο θεσμός του τοπικού δημοψηφίσματος εισάγεται πλέον εμπεριστατωμένα και ρυθμίζεται με αναλυτικές διατάξεις η αποτελεσματική λειτουργία του.Το δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα μπορεί να έχει αποφασιστικό ή συμβουλευτικό χαρακτήρα και αυτό προσδιορίζεται με την απόφαση προκήρυξής του.Το δημοψήφισμα διεξάγεται μετά από απόφαση του οικείου Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου , που λαμβάνεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων(2/3) του συνόλου των μελών του ή μετά από αίτηση εγγεγραμμένων εκλογέων του οικείου Δήμου ή Περιφέρειας, ο αριθμός των οποίων δεν μπορεί να είναι μικρότερος του δέκα τοις εκατό(10%) του συνολικού αριθμού των εγγεγραμμένων εκλογέων. Το ποσοστό των εγγεγραμμένων εκλογέων , που μπορεί να ενεργοποιήσει τη διαδικασία διεξαγωγής τοπικού δημοψηφίσματος πρέπει να επανεξεταστεί και ίσως να αυξηθεί.
Άρθρα 149-171
Τοπικός και Περιφερειακός διαμεσολαβητής.
Αν και δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει την αναγκαιότητα του θεσμού , οφείλουμε να επισημάνουμε , ότι αν δεν στελεχωθούν οι υπηρεσίες του και δεν υπάρξει εκπεφρασμένη βούληση στήριξης του διαμεσολαβητικού αυτού θεσμού, θα εκφυλιστεί και θα απαξιωθεί πολύ σύντομα. Εξ άλλου πρόσφατο είναι το παράδειγμα της απαξίωσης και της παραφθοράς του θεσμού του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης, σε όσους Δήμους λειτούργησε.
Άρθρο 172
Με το άρθρο αυτό , προστίθεται στο άρθρο 266 του Ν 3852/2010 ΠΑΡ. 1Α και ορίζεται ότι σκοπός των Τετραετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των ΟΤΑ ά βαθμού είναι η παρακολούθηση υλοποίησης του Χωροταξικού και Αναπτυξιακού σχεδιασμού στο τοπικό επίπεδο και η συμβολή στην ανατροφοδότηση και προσαρμογή του σχεδιασμού, στο πλαίσιο των υφιστάμενων κάθε φορά συνθηκών.
Άρθρο 175
Προβλέπεται η δυνατότητα για τους μικρούς δήμους και με μη επαρκή τεχνική υπηρεσία να αναθέτουν στη ΜΟΔ ΑΕ τη μελέτη και εκτέλεση συγχρηματοδοτούμενων ή μη έργων.
Άρθρο 176
Οι αναπτυξιακές ΑΕ ΟΤΑ , μπορούν να συνάπτουν προγραμματικές συμβάσεις με το Δημόσιο ή με την Εγνατία ΑΕ ή με τη ΜΟΔ ΑΕ ή μεταξύ τους ή και με νομικά πρόσωπα ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου ή αναθέτουσες αρχές των ΠΑΡ. 1,2,3,4 και5 του άρθρου 12 του Ν 4412/2016(Α 147), μεμονωμένα ή από κοινού.Επίσης η ΕΕΤΑΑ με προγραμματική σύμβαση που συνάπτεται μεταξύ αυτής και του δήμου, ο οποίος δεν έχει τεχνική επάρκεια μπορεί να αναλαμβάνει τη διεξαγωγή της διαδικασίας σύνταξης, εποπτείας και επίβλεψης δημοσίων συμβάσεων μελετών του δήμου αυτού.
Άρθρο 177
Δύο(2) ή περισσότεροι δήμοι του ίδιου νομού , καθώς και όμορων νομών της ίδιας περιφέρειας , μπορούν να συστήσουν σύνδεσμο με ειδικό σκοπό τη μελέτη και εκτέλεση των τεχνικών τους έργων.Πρόκειται , εν τοις πράγμασι, για ανασύσταση των παλαιών ΤΥΔΚ . Μην ξεχνάμε ότι με το ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ συστάθηκαν μεγάλοι σε μέγεθος δήμοι προκειμένου να εξασφαλίζουν την ίδρυση και λειτουργία βασικών υπηρεσιών, όπως οικονομικών, τεχνικών και κοινωνικών υπηρεσιών.
Άρθρα 179-180
Με τα άρθρα αυτά, κατ´εξαίρεση των περιορισμών των άρθρων 107 και 194 του Ν 3852/2010 οι ΟΤΑ μπορούν να συνιστούν ή να συμμετέχουν από κοινού με άλλους ΟΤΑ αναπτυξιακές ανώνυμες εταιρείες με σκοπό την αξιοποίηση της ενέργειας και την αξιοποίηση δημόσιων αγαθών.
Η δυνατότητα ίδρυσης νέων νομικών προσώπων από τους ΟΤΑ δεν πρέπει να ενθαρρύνεται, αφού έχουν το ίδιο καθεστώς εποπτείας και διαχείρισης με το Δήμο. Οι ανάγκες των Δήμων μπορούν να ικανοποιηθούν από την ανάπτυξη νέων δημοτικών υπηρεσιών.
Άρθρο 182
Στο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού εντάσσεται και η υπηρεσία πρασίνου και πλέον γίνεται ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας , φωτισμού και πρασίνου. Το τέλος υπολογίζεται επί της επιφανείας εκάστου ακινήτου.
Η διάταξη αυτή εξυπηρετεί , αςφαλώς, τους μητροπολιτικούς δήμους των αστικών κέντρων και κυρίως της Αθήνας, στους οποίους την ευθύνη του ηλεκτροφωτισμού και του πρασίνου, κατά κύριο λόγω δεν την έχουν οι δήμοι. Η διάταξη θα επιβαρύνει τους δήμότες με την αύξηση των τελών που θα προκύψουν. Οι συντελεστές του τέλους καθορίζονται βάσει πρότασης της Οικονομικής Επιτροπής και επί κατατεθειμένων εναλλακτικών προτάσεων.
Οι συντελεστές διακρίνονται σε γενικούς και ειδικούς.
Οι γενικοί συντελεστές είναι ανεξάρτητοι μεταξύ τους, κατ´ελάχιστον τρεις(3) και διαφοροποιούνται ανάλογα με τη χρήση κάθε ακινήτου ως εξής:
1ος συντελεστής: ακίνητα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για κατοικία.
2ος συντελεστής:ακίνητα που χρησιμοποιούνται για κοινωφελείς, μη κερδοσκοπικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς.
3ος συντελεστής: ακίνητα που χρησιμοποιούνται για την άσκηση πάσης φύσης οικονομικής δραστηριότητας.
Πέραν αυτών το Δημοτικό Συμβούλιο δύναται να ορίσει ειδικούς συντελεστές, ως διαβαθμίσεις των γενικών συντελεστών, για συγκεκριμένες κατηγορίες ακινήτων, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό αιτιολογείται ειδικώς λόγω της επιφάνειας , της χρήσης τους ή της γεωγραφικής ζώνης στην οποία βρίσκονται ή άλλων ιδιαίτερων αντικειμενικών χαρακτηριστικών τους. Ο γενικός συντελεστής κατοικίας είναι ο χαμηλότερος. Ο εκάστοτε ανώτερος σε ύψος γενικός ή ειδικός συντελεστής δεν μπορεί να οριστεί πέραν του δεκαπλασίου του γενικού συντελεστή. Η προσέγγιση αυτή με τους συντελεστές είναι αρτιότερη , με αυτό που ισχύει σήμερα και δίνει τη δυνατότητα στο δημοτικό συμβούλιο να επιμερίσει το κόστος των ανταποδοτικών υπηρεσιών με δικαιότερο τρόπο.
Θεωρούμε , με βεβαιότητα, ότι πλέον είναι ώριμα τα πράγματα να αλλάξει η βάση της επιβολής του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους, που σήμερα είναι η επιφάνεια των ακινήτων και να εφαρμοστεί το σύστημα PAYT ( PAY AS YOU THROW), δηλαδή πληρώνω όσο πετώ.Η επιλογή αυτή είναι φιλοπεριβαλλοντική , σύμφωνη με το ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο και διασφαλίζει τη δίκαιη και αντικειμενική χρέωση των καταναλωτών.
Άρθρο 183
Αλλάζουν τα κριτήρια κατανομής των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ).Ως νέα κριτήρια κατανομής θεσπίζονται:
• Το επίπεδο των βασικών υποδομών του ΟΤΑ ( λιμένες, συγκοινωνίες, σχολικές και αθλητικές υποδομές κλπ).
• Το ποσοστό ανεργίας στον οικείο ΟΤΑ.
• Η χωρική έκταση του ΟΤΑ.
• Το επίπεδο του παραγόμενου ΑΕΠ από τον ΟΤΑ , ως ποσοστό του συνολικού ΑΕΠ της χώρας.
Επιπλέον μπορούν να προταθούν και τα παρακάτω κριτήρια:
• Μέγεθος νοικοκυριού, ηλικιακή κατανομή , ποσοστό αλλοδαπών ρυθμός γεννήσεων, μορφωτικό επίπεδο, εισόδημα, κινητικότητα εργατικού δυναμικού Κ.α.
Πρέπει να τονισθεί ότι πρωτεύοντα ρόλο στην κατανομή των ΚΑΠ δεν έχουν τα κριτήρια που υιοθετούνται , αλλά η βαρύτητα που προσδίδει σ´αυτά ο νομοθέτης.
Επίσης με την τροποποίηση της ΠΑΡ. 7 του άρθρου 2 του Ν 4038/2012 , με το παρόν άρθρο, η ΚΥΑ πλέον για την κατανομή της ΣΑΤΑ , εκδίδεται χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της ΚΕΔΕ , αλλά με απλή γνώμη αυτής.
Άρθρο 184
Οι θεσμοθετημένοι ΚΑΠ είναι:
• Το 19,5% του ΦΕΦΝΠ
• Το 12% του ΦΠΑ
• Το 11,3% του ΕΝΦΙΑ
Σύμφωνα με την ΠΑΡ.4 που προστίθεται στο άρθρο 259 του Ν 3852/2010 οι πιστώσεις από τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους , με τους οποίους επιχορηγούνται οι δήμοι, για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών τους προορίζονται κάθε έτος και για την εκτέλεση έργων και την πραγματοποίηση δράσεων, στο σύνολο κατ´αρχήν των κοινοτήτων, εκάστου δήμου.Μήπως η διάταξη αυτή είναι « πυροτέχνημα», αφού η ΣΑΤΑ έχει εξανεμισθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και δεν υπάρχουν περιθώρια κατανομής και στις κοινότητες επαρκών πιστώσεων για επενδύσεις , παρά μόνο ασήμαντων ποσών.
Άρθρο 186
Η συζήτηςη και η ψήφιςη του προυπολογιςμού μέχρι τεταρτοψήφιου κωδικού αριθμού εςόδων και δαπανών στο δημοτικό συμβούλιο και η δυνατότητα κατάθεςης εναλλακτικών προτάςεων και η ψήφιςή τους κατ´αντιπαράθεςη με την πρόταςη της οικονομικής επιτροπής, με βεβαιότητα, θα δημιουργήςει προβλήματα στην έγκαιρη και ομαλή έγκριςη του προυπολογιςμού του Δήμου, με ανυπολόγιςτες συνέπειες για την παραγωγή έργων , την παροχή υπηρεςιών προς τους δημότες και την απώλεια κρίςιμων πιςτώςεων για την τοπική ανάπτυξη. Το άρθρο αυτό πρέπει να αλλάξει ριζικά και να επιτρέψει στην εκτελεςτική εξουσία του δήμου να καταρτίζει το σχέδιο του προϋπολογισμού εσόδων- εξόδων και την πρόταση του προγράμματος εκτελεστέων έργων και στη συνέχεια αυτά να οδηγούνται στο αρμόδιο πολιτικό και προγραμματικό όργανο του δήμου- το δημοτικό συμβούλιο-
για να ψηφιστούν με δημοκρατικές και εγγυημένες διαδικασίες , με ομαλό τρόπο και σε σε προκαθορισμένο χρόνο.
Άρθρο 190
Η ΠΑΡ. 9 που προστίθεται στο άρθρο 17 του Ν 2130/1993 θα διευκολύνει την είσπραξη των ιδίων εσόδων των ΟΤΑ και ειδικά δήμων τουριστικών περιοχών και επομένως κρίνεται πολύ θετική.
Άρθρο 191
Η κατάρτιση και τήρηση στο ΥΠΕΣ της βάσης δεδομένων «Καταγραφή Ακίνητης Περιουσίας ΟΤΑ», πέραν της αυταπόδεικτης προστασίας της ακίνητης περιουσίας των ΟΤΑ , που σε πολλές περιπτώσεις έχει καταπατηθεί , θα βοηθήσει στη διασφάλιση της και θα επιτρέψει στους ΟΤΑ να την αξιοποιήσουν, με βάσει το σχετικό κανονισμό που έχει συντάξει η ΕΕΤΑΑ και να αυξήσουν τα έσοδά τους.
Άρθρο 194
Με το παρόν άρθρο αποκηρύσσεται ο στόχος « της διασφάλισης της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ», για τον οποίο υπερθεμάτιζε η σημερινή Κυβέρνηση , ως αντιπολίτευση τότε, όταν ψηφιζόταν ο Ν 4111/2013 με τον οποίο θεσμοθετήθηκε το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ. Είναι ηλίου φαεινότερο , ότι το Παρατηρητήριο παραβιάζει ευθέως την οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ.
Τέλος με την ΠΑΡ. 10 του άρθρου 194 ορίζεται, εκ παραδρομής προφανώς, ότι οι περιπτώσεις 1-7 της υποπαρ. ΣΤ3 της ΠΑΡ. ΣΤ του άρθρου πρώτου του Ν 4093/2012 καταργούνται. Αυτές έχουν , ήδη, καταργηθεί με την ΠΑΡ.8 του άρθρου 4 του Ν 4111/2013.
Η εκπροσώπηση της ΚΕΔΕ στο Παρατηρητήριο αυξάνεται από ένα εκπρόσωπο σε τρεις.Ο ένας προέρχεται υποχρεωτικά από τη μειοψηφία της ΚΕΔΕ.
Άρθρο 196
Συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων λογαριασμός, για τη χρηματοδότηση των ΟΤΑ με στόχο την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού τους . Ο λογαριασμός χρηματοδοτείται σε ετήσια βάση από τους ΚΑΠ και συγκεκριμένα σε ποσοστό 2%, το οποίο μπορεί και να διαφοροποιηθεί. Είναι πλέον κανόνας, για κάθε θεσμική αλλαγή της κεντρικής διοίκησης , οι πόροι χρηματοδότησης´ της να αναζητούνται από το « καλάθι» των ΚΑΠ, οι αποίοι σήμερα είναι αρκτά κουτσουρεμένοι.