Συνταξιοδοτικά θέματα
ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΑΡΧΩΝ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΑΡΧΩΝ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
26/11/2019
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Προς τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Γιάννη Βρούτση
Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ
Α.1. Βασικές παραδοχές
α. Οι αιρετοί είναι φορείς πολιτικής εντολής.
β. Οι αιρετοί δεν είναι «επαγγελματίες της πολιτικής»
γ. Οι αιρετοί πρέπει να ασκούν χωρίς περιορισμούς και «βάρη» την αποστολής τους.
δ. Επιβάλλεται η αδιάκοπη και διαρκής βελτίωση των ηγετικών δεξιοτήτων πρόσβαση στην εξειδικευμένη γνώση.
ε. Δικαιούνται με βάση και την μέγιστη προσφορά τους παροχές αντίστοιχες με το λειτούργημά τους τόσο στους διατελούντες όσο και στους διατελέσαντες.
Α.2 Υπάρχον θεσμικό πλαίσιο
Το Θεσμικό Πλαίσιο, που αναφέρεται στην καταστατική θέση των αιρετών περιγράφεται:
Στο Σύνταγμα της χώρας μας
Στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας
Στους Νόμους του Κράτους
α. Η αναφορά στο Σύνταγμα όσο αφορά στον θεσμό είναι σαφής.
«Διοικητική και Οικονομική Αυτοτέλεια» και μη δυνατότητα του Κράτους «να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση του»
β. Η αναφορά στο ΕΧΤΑ (άρθρο 7) επίσης
1. «Το καταστατικό των τοπικών αιρετών πρέπει να εξασφαλίζει την ελεύθερη άσκηση της εντολής τους».
2. «Το καταστατικό πρέπει να επιτρέπει επαρκή οικονομική αποζημίωση για τα έξοδα που προκύπτουν από την άσκηση της εντολής, καθώς και ενδεχομένως την οικονομική αποζημίωση των διαφυγόντων κερδών η αμοιβή του παρεχόμενου έργου και αντίστοιχη κοινωνική κάλυψη»
3. Τα καθήκοντα και οι δραστηριότητες που είναι ασυμβίβαστα με το αξίωμα του τοπικού αιρετού δεν μπορούν να καθορίζονται παρά με νόμο ή με βασικές νομικές αρχές. (ο χάρτης αυτός ενσωματώθηκε στο Ελληνικό δίκαιο της Τ.Α. με τον κυρωτή Νόμο 1850/1990)
Β. Το δικαίωμα της χορηγίας των Δημάρχων και των Προέδρων Κοινοτήτων
Η χορηγία αποτελεί μία περιοδική ,δημοσίου δικαίου, χρηματική παροχή, που καταβάλλεται ισοβίως από το Δημόσιο Ταμείο στους διατελέσαντες δημάρχους και προέδρους κοινοτήτων , μετά τη λήξη της θητείας τους, με βάση τις υπηρεσίες που πρόσφεραν επί μακρό χρόνο υπό την ιδιότητά τους αυτή.
Η χορηγία θεσμοθετήθηκε για τους δημάρχους αρχικά και εν συνεχεία για τους προέδρους των κοινοτήτων στους οποίους η χορηγούμενη απολαβή, στη διάρκεια της θητείας τους , δεν είχε αναγνωριστεί ως μισθός αλλά ως έξοδα παράστασης, καθεστώς που ίσχυε έως το 2010. Μέχρι τότε η χορηγία είχε τιμητικό χαρακτήρα.
Ο ρόλος που καλούνται να φέρουν εις πέρας οι αιρετοί , είναι αρκετά σημαντικός και καθοριστικός στην άσκηση της τοπικής εξουσίας και τη διεκπεραίωση των τοπικών υποθέσεων. Επιτελούν ένα δύσκολο και πολύπλευρο έργο για να ανταποκριθούν, με το φιλότιμό τους και την μέγιστη προσπάθεια σε καθημερινή βάση στις απαιτήσεις και τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Η επιτυχής άσκηση των δημόσιων τοπικών υποθέσεων απαιτεί αυταπάρνηση, αφοσίωση και πλήρη απασχόληση.
Β.1 Προϋποθέσεις καταβολής χορηγίας
Για τη χορήγηση ισοβίως μηνιαίας χορηγίας στους δημάρχους απαιτείται:
α) Οι δήμαρχοι να έχουν κατά την απομάκρυνσή τους από τη θέση οκταετή πραγματική υπηρεσία δημάρχου(άρθρο 1 παρ.1 Ν.91/1943, όπως έχει αντικατασταθεί παρ.1 του άρθρου 1 Ν.1770/1944 και παρ.1 άρθρο 1 Ν.293/1976) ή
β) Οι δήμαρχοι να έχουν επταετή υπηρεσία δημάρχου και τετραετή δημοτικού συμβούλου ή προέδρου κοινότητας(άρθρο 1 παρ.8 του Ν.91/1943, όπως προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 2 του Ν.293/1976) ή
γ) Δικαίωμα μηνιαίας χορηγίας από το Δημόσιο αποκτούν και όσοι διετέλεσαν σε θέσεις δημάρχων και προέδρων κοινοτήτων, εφόσον έχουν συνολική πραγματική υπηρεσία δημάρχου, προέδρου και κοινοτικού συμβούλου είκοσι (20) ετών, εκ των οποίων μια πλήρη τετραετία αιρετού δημάρχου ή προέδρου και συμπληρωμένο το 65ο έτος της ηλικίας του (παρ.19α άρθρο 4 Ν. 3513/2006).
Εάν κατά την άθροιση των ετών υπηρεσίας προκύπτει χρονικό διάστημα ίσο προς έξι(6) τουλάχιστον μήνες, θεωρείται ως πλήρες έτος(άρθρο 3 παρ. 2.Ν. 91/1943).
Για τη χορήγηση ισοβίως μηνιαίας χορηγίας προέδρων κοινοτήτων απαιτείται:
α)Οι πρόεδροι κοινοτήτων, να έχουν οκταετή πραγματική υπηρεσία προέδρου κοινότητας( άρθρο 3 εδάφ. α’ Ν. 1205/1981).
β)Οι πρόεδροι κοινοτήτων οι οποίοι δεν έχουν πλήρη οκταετή πραγματική υπηρεσία προέδρου κοινότητας δικαιούνται της ανωτέρω μηνιαίας χορηγίας εφ’ όσον μέχρι την ισχύ του Ν.1205/1981 έχουν συνολική πραγματική υπηρεσία προέδρου και κοινοτικού συμβούλου της κοινότητας 20 έτη εκ των οποίων μία περίοδος ως αιρετός πρόεδρος. Η μηνιαία χορηγία αυτών συνίσταται στη βασική χορηγία των
οκτώ ετών πραγματικής υπηρεσίας ανεξάρτητα από τα έτη συνολικής υπηρεσίας τους ( άρθρο 21
Ν.1205/81).
γ) Οι πρόεδροι κοινοτήτων να έχουν επταετή υπηρεσία προέδρου κοινότητας και τετραετή κοινοτικού
συμβούλου ή δημάρχου( άρθρο 6 παρ. 1 Ν. 1205/1981 και άρθρο 1 παρ.8 Ν. 91/1943).
Εάν κατά την άθροιση των ετών υπηρεσίας προκύπτει χρονικό διάστημα ίσο προς έξι τουλάχιστον μήνες
, θεωρείται ως πλήρες έτος (άρθρο 3 παρ.3 Ν. 1205/1981).
Η προγενέστερη υπηρεσία δημάρχου , ως προέδρου κοινότητας συνυπολογίζεται τόσο για τη
θεμελίωση όσο και για τον καθορισμό του ποσού της χορηγίας( άρθρο 1 παρ.9 του Ν. 91/1943, όπως
προστέθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 1205/1981). Δήμαρχοι και πρόεδροι κοινότητας με υπερτετραετή
θητεία στη θέση αυτή μπορούν να προσμετρούν και χρόνο βουλευτικής θητείας για τη θεμελίωση
δικαιώματος χορηγίας εφόσον ο χρόνος της βουλευτικής θητείας δεν χρησιμεύει για τη λήψη
βουλευτικής σύνταξης( άρθρο 2 παρ.22 Ν. 3075/2002).
Β.2 Κατάργηση χορηγίας
Με το άρθρο πρώτο υποπαρ.Β.1α του Ν. 4093/12( ΦΕΚ 222/ ΤΑ’/12-11-2012): «Οι διατάξεις των
άρθρων 1 του Ν. 91/1943 (Α’129), 1 και 2 του ν.δ.99/1974( Α’295) και της παρ.19 του άρθρου 4 του
Ν.3513/2006( Α’265) παύουν να ισχύουν για όσους από τα αναφερόμενα σε αυτές πρόσωπα αποκτούν
για πρώτη φορά την ιδιότητα του Βουλευτή ή του Δημάρχου, από την επομένη της ημερομηνίας
έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου.». Με το παραπάνω άρθρο καταργείται η βουλευτική σύνταξη και
η χορηγία για όσους αποκτήσουν για πρώτη φορά την ιδιότητα του Βουλευτή ή του αιρετού οργάνου
των ο.τ.α. α’ βαθμού, αντίστοιχα, από την επομένη της έναρξης ισχύος του νόμου αυτού( 13.11.2012).
Από 1.1.2017 , κατά την άποψη του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Αλληλεγγύης,
οι δήμαρχοι υπάγονται στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, ως λειτουργοί των ΟΤΑ και
συγκεκριμένα στο άρθρο 4 του Ν. 4387/2016. Επομένως δικαιούνται Εθνικής και Ανταποδοτικής
Σύνταξης κατά τα άρθρα 7 και 8 του Ν. 4387/2016. Με την υπαγωγή αυτή αλλάζει, ριζικά ο τρόπος
υπολογισμού της χορηγίας των αιρετών. Το καταβαλλόμενο ποσό της χορηγίας μειώθηκε σημαντικά
κατά τρόπο μη παραδεκτό.
Άποψή μας είναι ότι οι αιρετοί των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμίδας δεν υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 4
του Ν. 4387/2016, γιατί δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι ή λειτουργοί με δημοσιουπαλληλική σχέση.
Επίσης η γραμματική και τελολογική ερμηνεία της διάταξης αυτής δεν καταλήγει στην υπαγωγή των
αιρετών στον ΕΦΚΑ.
Για το λόγο αυτό η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας( Κ.Ε.Δ.Ε.) με την αρίθμ. 203/14.3.2018 απόφασή
της ζήτησε από τον Υφυπουργό Εργασίας να αποστείλει διευκρινιστικό έγγραφο-εγκύκλιο προς την
αρμόδια υπηρεσία του ΓΛΚ, ώστε να εξαιρούνται από τη ρύθμιση του άρθρου 4 του Ν. 4387/2016 οι
χορηγίες των αιρετών, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ρητή αναφορά στο νόμο αυτό. Μέχρι και σήμερα το
Υπουργείο δεν έχει προβεί στην έκδοση σχετικής εγκυκλίου και η καθ’ύλην αρμόδια διεύθυνση του
ΓΛΚ, για την έκδοση των πράξεων κανονισμού χορηγιών, η 43η,δεν έχει σχετική ενημέρωση και
κατεύθυνση για τον τρόπο υπολογισμού των χορηγιών και έτσι παρά πολλές αιτήσεις δικαιούχων
βρίσκονται σε εκκρεμότητα επί χρονικό διάστημα που βρίσκεται έξω από τα όρια του νόμου και της
χρηστής διοίκησης.
Ειδοποιά στοιχεία διαφοροποίησης των δημάρχων από τους δημοσίους υπαλλήλους- συνταξιούχους του
δημοσίου είναι:
• Ο τρόπος με τον οποίο αναδεικνύονται και αποκτούν την αντίστοιχη ιδιότητα. Εκλογή στην μία
περίπτωση , διορισμός στην άλλη με σχέση δημοσιουπαλληλικής εξαρτημένης εργασίας. Ας σημειωθεί
ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο σε αποφάσεις του έχει κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα στον αιρετό και στο
δημόσιο υπάλληλο σε σχέση με την σύνταξη που χορηγείται στο δημόσιο υπάλληλο και στη χορηγία που
νόμιμα δικαιούται ο αιρετός.
• Η αβεβαιότητα ή μη περί τη συνεχή άσκηση του αντίστοιχου λειτουργήματος ή των εκ της κατεχόμενης
θέσεως καθηκόντων- μεταβολή της προτιμήσεως του εκλογικού σώματος στην μία περίπτωση,
μονιμότητας στην άλλη- , γεγονός, που καθιστά τις συνθήκες από τις οποίες τελούν οι δήμαρχοι και οι
δημόσιοι υπάλληλοι μη συγκρίσιμες.
Η νομοθετική ρύθμιση μπορεί να γίνει σε σχετικό συνταξιοδοτικό νομοσχέδιο που θα φέρει , κατά το
ισχύον Σύνταγμα, η Κυβέρνηση στη Βουλή με συγκεκριμένη διάταξη ή με τον τύπο της τροπολογίας των
αρμοδίων Υπουργών.
Ο εκσυγχρονισμός και η προσέγγιση της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης στο ευρωπαϊκό
αυτοδιοικητικό κεκτημένο αποτελεί μια δυναμική και διαρκή προσπάθεια , παρά τις δυσκολίες που
υπήρξαν λόγω της οικονομικής κρίσης. Η αντιμισθία των αιρετών έχει μειωθεί σημαντικά τα
τελευταία χρόνια. Η ιδιαίτερη δυναμική της πολιτικής εντολής της οποίας είναι φορείς οι αιρετοί της
τοπικής αυτοδιοίκησης και η αναγκαιότητα υπεράσπισης ενός διαρκώς πιο αναβαθμισμένου
ευρωπαϊκού κεκτημένου με αφετηρία τις κατευθύνσεις του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας
του Συμβουλίου της Ευρώπης( κυρώθηκε στη χώρα μας με το Ν. 1850/1989 ) υποδεικνύουν την
ανάγκη αναβάθμισης της καταστατικής θέσης των αιρετών.
Μετά την παραπάνω τεκμηρίωση και το νομικό συλλογισμό. , είναι πρόδηλο ότι από την παρ. 8 του
άρθρου 58 του ΠΔ 169/2007 πρέπει να εξαιρεθούν οι δήμαρχοι και οι πρόεδροι κοινότητας, με
νομοθετική ρύθμιση. Η ρύθμιση αυτή δεν αντίκειται στην αρχή της ισότητας του άρθρου 4 παρ.1 του
Συντάγματος, αφού οι δήμαρχοι και οι πρόεδροι κοινότητας, αναδεικνυόμενοι δι’εκλογής συνιστούν
διαφορετική κατηγορία προσώπων σε σχέση με τα πρόσωπα που, μετά από διορισμό , αποκτούν την
ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου , γεγονός που δικαιολογεί και τη διαφορετική συνταξιοδοτική τους
αντιμετώπιση από τον κοινό νομοθέτη.
Γ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ
1. Μη υπαγωγή των Δημάρχων στις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 4387/2016, ως μη έχοντες την
ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου ή του λειτουργού με οποιαδήποτε δημοσιουπαλληλική σχέση.
Επαναφορά υπολογισμού της χορηγίας στα προβλεπόμενα από τις διατάξεις των άρθρο 3 παρ. 1
του Ν. 91/1943, άρθρο 3 παρ.2 του Ν. 1205/1981 και άρθρο 10 παρ. 1 του Ν. 2703/1999
2. Επαναφορά του δικαιώματος της χορηγίας στους εκλεγέντες για πρώτη φορά Δημάρχους μετά την
13/11/2012, αποκλειστικής απασχόλησης, με κατάργηση του άρθρου 1 υποπαρ. Β.1α του Ν.
4093/2012 (ΦΕΚ 222/ΤΑ/12-11-2012) και επαναφορά της καταβολής από τους Δήμους (όπως
προϋπήρχε) με κατάργηση του άρθρου 1 παρ.1 του Ν. 1518/1985
3. Κατάργηση της διάταξης της παρ.2 του άρθρου 20 του Ν. 4387/2016 που προβλέπει την αναστολή
της καταβολής της σύνταξης, κύριας και επικουρικής, στους απασχολούμενους στον ευρύτερο
δημόσιο τομέα και επαναφορά των διατάξεων του Ν. 3863/2010. Κατάργηση της παρ. 3 του
άρθρου 20 του Ν. 4387/2016.
4. Προσμέρτηση των χρόνων θητείας Δημάρχων που έχουν και την ιδιότητα του Δημοσίου
Υπαλλήλου και οι οποίοι έχουν επιλέξει τη σύνταξη του Δημοσίου στο ανταποδοτικό τμήμα
υπολογισμού της σύνταξης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 8 του Ν.4387/2016
5. Κατάργηση του στοιχείου β της παρ. 1 του άρθρου 6 του Ν. 4387/2016 που αναφέρεται ότι «στις
περιπτώσεις που έχει εκδοθεί συνταξιοδοτική απόφαση σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις που
ίσχυαν μέχρι 31/12/2014 αλλά δεν καταβλήθηκε η σύνταξη/χορηγία καθώς δεν έχει συμπληρωθεί
το ισχύον κατά περίπτωση κατώτατο όριο ηλικίας, οι συντάξεις αυτεπάγγελτα ορίζονται εκ νέου
με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 6 του Ν.4378/2016».
6. Επαναφορά της διάταξης Νόμου για αποζημίωση των Μελών των ΔΣ και των επιτροπών του
Δήμου ανά συνεδρίαση με απόφαση των Δημοτικών Συμβουλίων με βάση τον προϋπολογισμό του,
χωρίς οικονομικό επηρεασμό στα οικονομικά του κεντρικού κράτους και ασφαλώς στα πλαίσια
της Αυτοδιοικητικής λειτουργίας του οικείου Δήμου όπως τούτο εφαρμόζεται σε πολλές
Ευρωπαϊκές χώρες.
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Δημάρχων Αττικής Ο Πρόεδρος της Ένωσης Δημάρχων Κρήτης
ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΜΑΡΑΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΔΟΞΑΣΤΑΚΗΣ
Ο Γενικός Γραμματέας Ο Γενικός Γραμματέας
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΗΛΙΑΡΑΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
26/11/2019
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Προς τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Γιάννη Βρούτση
Α. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ
Α.1. Βασικές παραδοχές
α. Οι αιρετοί είναι φορείς πολιτικής εντολής.
β. Οι αιρετοί δεν είναι «επαγγελματίες της πολιτικής»
γ. Οι αιρετοί πρέπει να ασκούν χωρίς περιορισμούς και «βάρη» την αποστολής τους.
δ. Επιβάλλεται η αδιάκοπη και διαρκής βελτίωση των ηγετικών δεξιοτήτων πρόσβαση στην εξειδικευμένη γνώση.
ε. Δικαιούνται με βάση και την μέγιστη προσφορά τους παροχές αντίστοιχες με το λειτούργημά τους τόσο στους διατελούντες όσο και στους διατελέσαντες.
Α.2 Υπάρχον θεσμικό πλαίσιο
Το Θεσμικό Πλαίσιο, που αναφέρεται στην καταστατική θέση των αιρετών περιγράφεται:
Στο Σύνταγμα της χώρας μας
Στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας
Στους Νόμους του Κράτους
α. Η αναφορά στο Σύνταγμα όσο αφορά στον θεσμό είναι σαφής.
«Διοικητική και Οικονομική Αυτοτέλεια» και μη δυνατότητα του Κράτους «να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση του»
β. Η αναφορά στο ΕΧΤΑ (άρθρο 7) επίσης
1. «Το καταστατικό των τοπικών αιρετών πρέπει να εξασφαλίζει την ελεύθερη άσκηση της εντολής τους».
2. «Το καταστατικό πρέπει να επιτρέπει επαρκή οικονομική αποζημίωση για τα έξοδα που προκύπτουν από την άσκηση της εντολής, καθώς και ενδεχομένως την οικονομική αποζημίωση των διαφυγόντων κερδών η αμοιβή του παρεχόμενου έργου και αντίστοιχη κοινωνική κάλυψη»
3. Τα καθήκοντα και οι δραστηριότητες που είναι ασυμβίβαστα με το αξίωμα του τοπικού αιρετού δεν μπορούν να καθορίζονται παρά με νόμο ή με βασικές νομικές αρχές. (ο χάρτης αυτός ενσωματώθηκε στο Ελληνικό δίκαιο της Τ.Α. με τον κυρωτή Νόμο 1850/1990)
Β. Το δικαίωμα της χορηγίας των Δημάρχων και των Προέδρων Κοινοτήτων
Η χορηγία αποτελεί μία περιοδική ,δημοσίου δικαίου, χρηματική παροχή, που καταβάλλεται ισοβίως από το Δημόσιο Ταμείο στους διατελέσαντες δημάρχους και προέδρους κοινοτήτων , μετά τη λήξη της θητείας τους, με βάση τις υπηρεσίες που πρόσφεραν επί μακρό χρόνο υπό την ιδιότητά τους αυτή.
Η χορηγία θεσμοθετήθηκε για τους δημάρχους αρχικά και εν συνεχεία για τους προέδρους των κοινοτήτων στους οποίους η χορηγούμενη απολαβή, στη διάρκεια της θητείας τους , δεν είχε αναγνωριστεί ως μισθός αλλά ως έξοδα παράστασης, καθεστώς που ίσχυε έως το 2010. Μέχρι τότε η χορηγία είχε τιμητικό χαρακτήρα.
Ο ρόλος που καλούνται να φέρουν εις πέρας οι αιρετοί , είναι αρκετά σημαντικός και καθοριστικός στην άσκηση της τοπικής εξουσίας και τη διεκπεραίωση των τοπικών υποθέσεων. Επιτελούν ένα δύσκολο και πολύπλευρο έργο για να ανταποκριθούν, με το φιλότιμό τους και την μέγιστη προσπάθεια σε καθημερινή βάση στις απαιτήσεις και τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Η επιτυχής άσκηση των δημόσιων τοπικών υποθέσεων απαιτεί αυταπάρνηση, αφοσίωση και πλήρη απασχόληση.
Β.1 Προϋποθέσεις καταβολής χορηγίας
Για τη χορήγηση ισοβίως μηνιαίας χορηγίας στους δημάρχους απαιτείται:
α) Οι δήμαρχοι να έχουν κατά την απομάκρυνσή τους από τη θέση οκταετή πραγματική υπηρεσία δημάρχου(άρθρο 1 παρ.1 Ν.91/1943, όπως έχει αντικατασταθεί παρ.1 του άρθρου 1 Ν.1770/1944 και παρ.1 άρθρο 1 Ν.293/1976) ή
β) Οι δήμαρχοι να έχουν επταετή υπηρεσία δημάρχου και τετραετή δημοτικού συμβούλου ή προέδρου κοινότητας(άρθρο 1 παρ.8 του Ν.91/1943, όπως προστέθηκε με την παρ.1 του άρθρου 2 του Ν.293/1976) ή
γ) Δικαίωμα μηνιαίας χορηγίας από το Δημόσιο αποκτούν και όσοι διετέλεσαν σε θέσεις δημάρχων και προέδρων κοινοτήτων, εφόσον έχουν συνολική πραγματική υπηρεσία δημάρχου, προέδρου και κοινοτικού συμβούλου είκοσι (20) ετών, εκ των οποίων μια πλήρη τετραετία αιρετού δημάρχου ή προέδρου και συμπληρωμένο το 65ο έτος της ηλικίας του (παρ.19α άρθρο 4 Ν. 3513/2006).
Εάν κατά την άθροιση των ετών υπηρεσίας προκύπτει χρονικό διάστημα ίσο προς έξι(6) τουλάχιστον μήνες, θεωρείται ως πλήρες έτος(άρθρο 3 παρ. 2.Ν. 91/1943).
Για τη χορήγηση ισοβίως μηνιαίας χορηγίας προέδρων κοινοτήτων απαιτείται:
α)Οι πρόεδροι κοινοτήτων, να έχουν οκταετή πραγματική υπηρεσία προέδρου κοινότητας( άρθρο 3 εδάφ. α’ Ν. 1205/1981).
β)Οι πρόεδροι κοινοτήτων οι οποίοι δεν έχουν πλήρη οκταετή πραγματική υπηρεσία προέδρου κοινότητας δικαιούνται της ανωτέρω μηνιαίας χορηγίας εφ’ όσον μέχρι την ισχύ του Ν.1205/1981 έχουν συνολική πραγματική υπηρεσία προέδρου και κοινοτικού συμβούλου της κοινότητας 20 έτη εκ των οποίων μία περίοδος ως αιρετός πρόεδρος. Η μηνιαία χορηγία αυτών συνίσταται στη βασική χορηγία των
οκτώ ετών πραγματικής υπηρεσίας ανεξάρτητα από τα έτη συνολικής υπηρεσίας τους ( άρθρο 21
Ν.1205/81).
γ) Οι πρόεδροι κοινοτήτων να έχουν επταετή υπηρεσία προέδρου κοινότητας και τετραετή κοινοτικού
συμβούλου ή δημάρχου( άρθρο 6 παρ. 1 Ν. 1205/1981 και άρθρο 1 παρ.8 Ν. 91/1943).
Εάν κατά την άθροιση των ετών υπηρεσίας προκύπτει χρονικό διάστημα ίσο προς έξι τουλάχιστον μήνες
, θεωρείται ως πλήρες έτος (άρθρο 3 παρ.3 Ν. 1205/1981).
Η προγενέστερη υπηρεσία δημάρχου , ως προέδρου κοινότητας συνυπολογίζεται τόσο για τη
θεμελίωση όσο και για τον καθορισμό του ποσού της χορηγίας( άρθρο 1 παρ.9 του Ν. 91/1943, όπως
προστέθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 1205/1981). Δήμαρχοι και πρόεδροι κοινότητας με υπερτετραετή
θητεία στη θέση αυτή μπορούν να προσμετρούν και χρόνο βουλευτικής θητείας για τη θεμελίωση
δικαιώματος χορηγίας εφόσον ο χρόνος της βουλευτικής θητείας δεν χρησιμεύει για τη λήψη
βουλευτικής σύνταξης( άρθρο 2 παρ.22 Ν. 3075/2002).
Β.2 Κατάργηση χορηγίας
Με το άρθρο πρώτο υποπαρ.Β.1α του Ν. 4093/12( ΦΕΚ 222/ ΤΑ’/12-11-2012): «Οι διατάξεις των
άρθρων 1 του Ν. 91/1943 (Α’129), 1 και 2 του ν.δ.99/1974( Α’295) και της παρ.19 του άρθρου 4 του
Ν.3513/2006( Α’265) παύουν να ισχύουν για όσους από τα αναφερόμενα σε αυτές πρόσωπα αποκτούν
για πρώτη φορά την ιδιότητα του Βουλευτή ή του Δημάρχου, από την επομένη της ημερομηνίας
έναρξης ισχύος του παρόντος νόμου.». Με το παραπάνω άρθρο καταργείται η βουλευτική σύνταξη και
η χορηγία για όσους αποκτήσουν για πρώτη φορά την ιδιότητα του Βουλευτή ή του αιρετού οργάνου
των ο.τ.α. α’ βαθμού, αντίστοιχα, από την επομένη της έναρξης ισχύος του νόμου αυτού( 13.11.2012).
Από 1.1.2017 , κατά την άποψη του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Αλληλεγγύης,
οι δήμαρχοι υπάγονται στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, ως λειτουργοί των ΟΤΑ και
συγκεκριμένα στο άρθρο 4 του Ν. 4387/2016. Επομένως δικαιούνται Εθνικής και Ανταποδοτικής
Σύνταξης κατά τα άρθρα 7 και 8 του Ν. 4387/2016. Με την υπαγωγή αυτή αλλάζει, ριζικά ο τρόπος
υπολογισμού της χορηγίας των αιρετών. Το καταβαλλόμενο ποσό της χορηγίας μειώθηκε σημαντικά
κατά τρόπο μη παραδεκτό.
Άποψή μας είναι ότι οι αιρετοί των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμίδας δεν υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 4
του Ν. 4387/2016, γιατί δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι ή λειτουργοί με δημοσιουπαλληλική σχέση.
Επίσης η γραμματική και τελολογική ερμηνεία της διάταξης αυτής δεν καταλήγει στην υπαγωγή των
αιρετών στον ΕΦΚΑ.
Για το λόγο αυτό η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας( Κ.Ε.Δ.Ε.) με την αρίθμ. 203/14.3.2018 απόφασή
της ζήτησε από τον Υφυπουργό Εργασίας να αποστείλει διευκρινιστικό έγγραφο-εγκύκλιο προς την
αρμόδια υπηρεσία του ΓΛΚ, ώστε να εξαιρούνται από τη ρύθμιση του άρθρου 4 του Ν. 4387/2016 οι
χορηγίες των αιρετών, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ρητή αναφορά στο νόμο αυτό. Μέχρι και σήμερα το
Υπουργείο δεν έχει προβεί στην έκδοση σχετικής εγκυκλίου και η καθ’ύλην αρμόδια διεύθυνση του
ΓΛΚ, για την έκδοση των πράξεων κανονισμού χορηγιών, η 43η,δεν έχει σχετική ενημέρωση και
κατεύθυνση για τον τρόπο υπολογισμού των χορηγιών και έτσι παρά πολλές αιτήσεις δικαιούχων
βρίσκονται σε εκκρεμότητα επί χρονικό διάστημα που βρίσκεται έξω από τα όρια του νόμου και της
χρηστής διοίκησης.
Ειδοποιά στοιχεία διαφοροποίησης των δημάρχων από τους δημοσίους υπαλλήλους- συνταξιούχους του
δημοσίου είναι:
• Ο τρόπος με τον οποίο αναδεικνύονται και αποκτούν την αντίστοιχη ιδιότητα. Εκλογή στην μία
περίπτωση , διορισμός στην άλλη με σχέση δημοσιουπαλληλικής εξαρτημένης εργασίας. Ας σημειωθεί
ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο σε αποφάσεις του έχει κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα στον αιρετό και στο
δημόσιο υπάλληλο σε σχέση με την σύνταξη που χορηγείται στο δημόσιο υπάλληλο και στη χορηγία που
νόμιμα δικαιούται ο αιρετός.
• Η αβεβαιότητα ή μη περί τη συνεχή άσκηση του αντίστοιχου λειτουργήματος ή των εκ της κατεχόμενης
θέσεως καθηκόντων- μεταβολή της προτιμήσεως του εκλογικού σώματος στην μία περίπτωση,
μονιμότητας στην άλλη- , γεγονός, που καθιστά τις συνθήκες από τις οποίες τελούν οι δήμαρχοι και οι
δημόσιοι υπάλληλοι μη συγκρίσιμες.
Η νομοθετική ρύθμιση μπορεί να γίνει σε σχετικό συνταξιοδοτικό νομοσχέδιο που θα φέρει , κατά το
ισχύον Σύνταγμα, η Κυβέρνηση στη Βουλή με συγκεκριμένη διάταξη ή με τον τύπο της τροπολογίας των
αρμοδίων Υπουργών.
Ο εκσυγχρονισμός και η προσέγγιση της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης στο ευρωπαϊκό
αυτοδιοικητικό κεκτημένο αποτελεί μια δυναμική και διαρκή προσπάθεια , παρά τις δυσκολίες που
υπήρξαν λόγω της οικονομικής κρίσης. Η αντιμισθία των αιρετών έχει μειωθεί σημαντικά τα
τελευταία χρόνια. Η ιδιαίτερη δυναμική της πολιτικής εντολής της οποίας είναι φορείς οι αιρετοί της
τοπικής αυτοδιοίκησης και η αναγκαιότητα υπεράσπισης ενός διαρκώς πιο αναβαθμισμένου
ευρωπαϊκού κεκτημένου με αφετηρία τις κατευθύνσεις του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας
του Συμβουλίου της Ευρώπης( κυρώθηκε στη χώρα μας με το Ν. 1850/1989 ) υποδεικνύουν την
ανάγκη αναβάθμισης της καταστατικής θέσης των αιρετών.
Μετά την παραπάνω τεκμηρίωση και το νομικό συλλογισμό. , είναι πρόδηλο ότι από την παρ. 8 του
άρθρου 58 του ΠΔ 169/2007 πρέπει να εξαιρεθούν οι δήμαρχοι και οι πρόεδροι κοινότητας, με
νομοθετική ρύθμιση. Η ρύθμιση αυτή δεν αντίκειται στην αρχή της ισότητας του άρθρου 4 παρ.1 του
Συντάγματος, αφού οι δήμαρχοι και οι πρόεδροι κοινότητας, αναδεικνυόμενοι δι’εκλογής συνιστούν
διαφορετική κατηγορία προσώπων σε σχέση με τα πρόσωπα που, μετά από διορισμό , αποκτούν την
ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου , γεγονός που δικαιολογεί και τη διαφορετική συνταξιοδοτική τους
αντιμετώπιση από τον κοινό νομοθέτη.
Γ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ
1. Μη υπαγωγή των Δημάρχων στις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 4387/2016, ως μη έχοντες την
ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου ή του λειτουργού με οποιαδήποτε δημοσιουπαλληλική σχέση.
Επαναφορά υπολογισμού της χορηγίας στα προβλεπόμενα από τις διατάξεις των άρθρο 3 παρ. 1
του Ν. 91/1943, άρθρο 3 παρ.2 του Ν. 1205/1981 και άρθρο 10 παρ. 1 του Ν. 2703/1999
2. Επαναφορά του δικαιώματος της χορηγίας στους εκλεγέντες για πρώτη φορά Δημάρχους μετά την
13/11/2012, αποκλειστικής απασχόλησης, με κατάργηση του άρθρου 1 υποπαρ. Β.1α του Ν.
4093/2012 (ΦΕΚ 222/ΤΑ/12-11-2012) και επαναφορά της καταβολής από τους Δήμους (όπως
προϋπήρχε) με κατάργηση του άρθρου 1 παρ.1 του Ν. 1518/1985
3. Κατάργηση της διάταξης της παρ.2 του άρθρου 20 του Ν. 4387/2016 που προβλέπει την αναστολή
της καταβολής της σύνταξης, κύριας και επικουρικής, στους απασχολούμενους στον ευρύτερο
δημόσιο τομέα και επαναφορά των διατάξεων του Ν. 3863/2010. Κατάργηση της παρ. 3 του
άρθρου 20 του Ν. 4387/2016.
4. Προσμέρτηση των χρόνων θητείας Δημάρχων που έχουν και την ιδιότητα του Δημοσίου
Υπαλλήλου και οι οποίοι έχουν επιλέξει τη σύνταξη του Δημοσίου στο ανταποδοτικό τμήμα
υπολογισμού της σύνταξης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 8 του Ν.4387/2016
5. Κατάργηση του στοιχείου β της παρ. 1 του άρθρου 6 του Ν. 4387/2016 που αναφέρεται ότι «στις
περιπτώσεις που έχει εκδοθεί συνταξιοδοτική απόφαση σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις που
ίσχυαν μέχρι 31/12/2014 αλλά δεν καταβλήθηκε η σύνταξη/χορηγία καθώς δεν έχει συμπληρωθεί
το ισχύον κατά περίπτωση κατώτατο όριο ηλικίας, οι συντάξεις αυτεπάγγελτα ορίζονται εκ νέου
με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 6 του Ν.4378/2016».
6. Επαναφορά της διάταξης Νόμου για αποζημίωση των Μελών των ΔΣ και των επιτροπών του
Δήμου ανά συνεδρίαση με απόφαση των Δημοτικών Συμβουλίων με βάση τον προϋπολογισμό του,
χωρίς οικονομικό επηρεασμό στα οικονομικά του κεντρικού κράτους και ασφαλώς στα πλαίσια
της Αυτοδιοικητικής λειτουργίας του οικείου Δήμου όπως τούτο εφαρμόζεται σε πολλές
Ευρωπαϊκές χώρες.
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Δημάρχων Αττικής Ο Πρόεδρος της Ένωσης Δημάρχων Κρήτης
ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΜΑΡΑΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΔΟΞΑΣΤΑΚΗΣ
Ο Γενικός Γραμματέας Ο Γενικός Γραμματέας
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΗΛΙΑΡΑΣ
Στις Τετάρτη, 4 Δεκεμβρίου 2019, 4:32:17 μ.μ. EET, ο χρήστης Ζαχαρίας Δοξαστάκης <zdoxastakis@yahoo.gr> έγραψε: