Η συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ και την απασχόληση
Είναι εφικτή η διάσωση της τουριστικής περιόδου;
Ο τουρισμός είναι μία ιδιαίτερα σημαντική οικονομική δραστηριότητα για την Ελλάδα. Είναι μία δυναμική και ανταγωνιστική οικονομική λειτουργία. Ο τουρισμός είναι από τους μεγαλύτερους οικονομικούς κλάδους στον κόσμο. Για τη χώρα μας αποτελεί , ίσως, το σημαντικότερο πόρο στις διεθνείς συναλλαγές.
Ο κλάδος του τουρισμού συμμετέχει κατά δέκα τοις εκατό( 10%) στη διαμόρφωση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος( ΑΕΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα τα έσοδα από τον τουρισμό συμβάλλουν στο ΑΕΠ της Κροατίας κατά 25%, της Κύπρου κατά 22% , της Ελλάδος κατά 21% και της Πορτογαλίας κατά 19%.
Σε επίπεδο περιφέρειας Κρήτης ο τουριστικός τομέας συμβάλλει με ποσοστό 50% στη διαμόρφωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Πρόκειται, λοιπόν, αναμφίβολα για ένα δυναμικό χώρο επενδύσεων , που σε πολύ μεγάλο βαθμό στηρίζει την ελληνική οικονομία.
Η πρωτοφανής πανδημία της νόσου του κορωνοϊού COVID-19 προξένησε έντονα σημάδια και δημιούργησε πολλά προβλήματα στο σώμα της ελληνικής οικονομίας. Προτεραιότητα της Κυβέρνησης ήταν να σωθούν οι ανθρώπινες ζωές και με την έγκαιρη λήψη και την εφαρμογή των ενδεδειγμένων μέτρων και την υποδειγματική συμπεριφορά των πολιτών, τα κατάφέρε.
Η πανδημία , όμως, δεν έχει τελειώσει. Συνεχίζει να πλήττει τον πλανήτη μας και μάλιστα σε αρκετές χώρες βρίσκεται σε έξαρση. Η χώρα μας κατάφερε να θέσει σε έλεγχο τη νόσο και σύντομα σχεδιάζει να προχωρήσει στην επανεκκίνηση της κοινωνικής ζωής και της οικονομίας.
Τονίζω, ιδιαίτερα, πως η κοινωνική ανασύνταξη και ανάταξη πρέπει να γίνει σταδιακά και με πρόγραμμα. Με τη λήψη ενδεδειγμένων και διασφαλισμένων μέτρων και με σίγουρα βήματα. Δεν πρέπει να βιαστούμε να επισπεύσουμε τη λειτουργία του συστήματος. Ο διακόπτης της επανεκκίνησης θα γυρίσει μόνο όταν θα έχουμε καταρτίσει Υγειονομικά Πρωτόκολλα, ρεαλιστικά και εφαρμόσιμα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή , πρόσφατα, τοποθετήθηκε για τη διαδικασία επανεκκίνησης του τουρισμού και πρότεινε συγκεκριμένα μέτρα τόνωσης του τουριστικού προϊόντος. Δυστυχώς για μια ακόμη φορά , η γραφειοκρατία των Βρυξελλών , περιορίστηκε σε γενικόλογες και ασαφείς συστάσεις, σε δημιουργική ασάφεια και σε επίκληση γενικών αρχών χωρίς εξειδίκευση και συγκεκριμένα μέτρα.
Δεν πρότεινε , όμως, ενιαία ευρωπαϊκά πρωτόκολλα. Δεν απάντησε τι θα συμβεί , όταν σε μία καθαρή χώρα, όπως η Ελλάδα, υπάρξει έξαρση της πανδημίας από εισαγόμενους φορείς. Η σύσταση για υιοθέτηση ψηφιακών εφαρμογών ιχνηλάτησης των κρουσμάτων δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα.
Η διατύπωση ενός γενικόλογου Σχεδίου Ανάκαμψης των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο περιλαμβάνει τη στήριξη των κρατών- μελών , την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων,μέσω του Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων και την ενίσχυση υφιστάμενων και επιτυχημένων ευρωπαϊκών προγραμμάτων και τη σύσταση Ειδικού Προγράμματος Υγείας, δεν συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
Σύντομα η Κυβέρνηση, οφείλει να ανακοινώσει το σχεδιασμό της , για την έναρξη ή μη της τουριστικής περιόδου. Βασικό κριτήριο που πρέπει να διαπνέει τη λογική της πρότασής της είναι η διασφάλιση με κάθε τρόπο της δημόσιας υγείας των πολιτών της, αλλά και των επισκεπτών της.Οπωσδήποτε η Ελλάδα είναι χώρα που εξάγει τουρισμό και καταγράφει σημαντική οικονομική δραστηριότητα στον κλάδο του τουρισμού. Πρέπει, όμως, να κατανοήσουμε όλοι, ότι το φετινό καλοκαίρι είναι πολύ διαφορετικό.
Δεν πρέπει να βιαστούμε να επισπεύσουμε τη λειτουργία του συστήματος για την επίτευξη πρόσκαιρων και επιμέρους στόχων και να υποθηκεύσουμε το αύριο και τους μακροπρόθεσμους στόχους. Για να υπάρξουν τουριστικές ροές και αφήξεις στους τουριστικούς προορισμούς, βασική προϋπόθεση είναι, ο τομέας των αεροπορικών μεταφορών να υποστηριχθεί και να μπορέσει να μεταφέρει τους εν δυνάμει τουρίστες και τα ξενοδοχεία να εξασφαλίσουν ένα ελάχιστο ποσοστό πληρότητας, το οποίο θα εγγυηθεί και θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητά τους.
Η διάσωση της τουριστικής περιόδου μόνο με συνεργασία, υιοθέτηση μέτρων και εφαρμογή υγειονομικών πρωτοκόλλων μπορεί να επιτευχθεί. Η εκπόνηση ενός Σχεδίου Στήριξης και Επανεκκίνησης του ελληνικού τουρισμού, από την Κυβέρνηση, προβάλλει ως αναγκαιότητα. Το σχέδιο αυτό πρέπει να είναι ρεαλιστικό , να έχει εξασφαλισμένους τους αναγκαίους πόρους, ώστε να μπορέσει να υποστηρίξει τις δράσεις για κάθε άξονα παρέμβασης. Άξονες του Σχεδίου Στήριξης μπορεί να αποτελέσουν ο υγειονομικός, ο οικονομικός , ο διπλωματικός και η προβολή του τουριστικού προϊόντος.
Η Κυβέρνηση οφείλει να σταθμίσει τα διαθέσιμα δεδομένα, την άποψη των ειδικών και τις τελευταίες έρευνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας και να καταλήξει στο σχεδιασμό των τελικών ενιαίων πρωτοκόλλων για όλα τα μέσα μεταφοράς και το άνοιγμα των συνόρων της χώρας.Να ανακοινώσει την ημερομηνία έναρξης της τουριστικής περιόδου. Με στοχευμένα και κοστολογημένα μέτρα, στη βάση των προτάσεων των φορέων, να προχωρήσει στη στήριξη του τουριστικού προϊόντος, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων.
Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων ( ΣΕΤΕ), έχει καταθέσει συγκεκριμένες και ενδιαφέρουσες προτάσεις προς την Κυβέρνηση που σκοπό έχουν τη στήριξη των εργαζομένων του τουριστικού κλάδου, τη λήψη φορολογικών κινήτρων και διευκολύνσεων, την εκπόνηση προγραμμάτων επιχορήγησης των ασφαλιστικών εισφορών, την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων και σχεδίων ρευστότητας των τουριστικών επιχειρήσεων.
Η επανεκκίνηση της οικονομίας θα προχωρήσει , μόνο εφόσον συντρέχουν όλες εκείνες οι προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας των πολιτών απέναντι στην πανδημία του κορωνοϊού coved-19. Τουριστική δραστηριότητα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς υποστηρικτικά μέτρα βιωσιμότητας του κλάδου και εξασφάλισης εγγυήσεων της δημόσιας υγείας , όπως ορίζουν τα ad hoc υγειονομικά πρωτόκολλα.
Ανεξάρτητα το πως θα κυλήσει η τρέχουσα τουριστική περίοδος, η χώρα με την καθοδήγηση της Κυβέρνησης και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων , πρέπει να ξεκινήσει μία ουσιαστική συζήτηση για τη νέα εθνική τουριστική πολιτική και τη σύνταξη ενός νέου σχεδίου Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης( ΒΙ.Τ.Α.). Στρατηγικοί στόχοι ενός σχεδίου βιώσιμης( αειφόρου) τουριστικής ανάπτυξης πρέπει να αποτελούν:
1. Η αναβάθμιση του τουριστικού υποβάθρου μέσω της βελτίωσης βασικών δημόσιων υποδομών.
2. Η διαφοροποίηση του τοπικού παραγωγικού συστήματος με έμφαση στην αναβάθμιση και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος και διεύρυνση της παραγωγικής βάσης του,
3. Η πρόταξη της περιβαλλοντικής προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
Με το άρθρο 130 του νόμου 4635/2019( ΦΕΚ167Α’) « Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις», το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης ( ΕΠΑ), μπορεί να χρηματοδοτεί ειδικά προγράμματα, τα οποία έχουν στόχο την άμεση και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων ή αναγκών ή αναπτυξιακών ευκαιριών που προκύπτουν σε τοπικό επίπεδο. Οι τουριστικοί δήμοι της Κρήτης, τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις προκύψουν , , στον τουρισμό και την εν γένει οικονομία του νησιού, από την πανδημία του coved-19, μπορούν να τις αναστρέψουν με τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβουν για την αξιοποίηση των υπαρχόντων εργαλείων και των διαθέσιμων οικονομικών ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πόρων.
Με τη συνεργασία της αιρετής περιφέρειας και με εργαλείο τους νέους αναπτυξιακούς οργανισμούς του νόμου 4674/2020, μπορούν να προχωρήσουν στη σύνταξη ενός ολοκληρωμένου επιχειρησιακού σχεδίου τριετούς διάρκειας. Άξονες αυτού του προγράμματος αυτού , ενδεικτικά, μπορούν να αποτελέσουν:
1.Σχέδιο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.
2. Σχέδιο διαχείρισης της παράκτιας ζώνης.
3. Απεξάρτηση από τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού.
4. Χωροταξική οργάνωση.
5. Κατασκευή έργων υποδομής.
6. Διευκόλυνση μεταφορών,
7. Αναβάθμιση τουριστικών υπηρεσιών.
8. Επιμήκυνση τουριστικής περιόδου .
Η Ελλάδα, η Κρήτη με αξιόπιστο πιστοποιητικό την αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτουν μπορούν να σχεδιάσουν ένα νέο ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ.
Όλοι μαζί, ας αξιοποιήσουμε την ευκαιρία αυτή.
Ηράκλειο 14 Μαΐου 2020
Ζαχαρίας Εμμ. Δοξαστάκης
. Περιφερειακός Σύμβουλος
. π. Δήμαρχος Χερσονήσου